Thyroid: Neck, Neck Mo – Usapang Bukol Naman Tayo (Nodular Goiter)
Nemencio A. Nicodemus Jr., MD, FPCp, DPSEM
ANO BA ANG NODULAR GOITER?
Ang thyroid nodule ay tumutukoy sa bukol na tumubo sa thyroid gland. Ang tawag sa thyroid gland na may bukol ay nodular goiter. Maaring isa o higit pa ang bilang ng mga bukol o nodules. Kapag marami ang mga bukol sa thyroid, ang tawag dito ay multinodular goiter. Ang mga bukol ay maaaring nakakapa o hindi at nakikita lamang sa ultrasound ng leeg.
MAS DELlKADO BA ANG NODULE KAPAG NAKAKAPA NA ITO?
Kapag ang thyroid nodule o bukol sa thyroid ay nakakapa na, ito ay nangangahulugan na may kalakihan na ang bukol. Subalit hindi lahat ng malalaking bukol ay delikado o may posibilidad na kanser. May mga bukol na maliliit at hindi nakakapa subalit delikado. Sa pangkalahatan, ang nodule na ang sukat ay higit sa one (1) centimeter ay dapat pagtuunan nang mas masusing pagsusuri. Gayundin naman, ang bilang ng bukol o nodule ay hindi makapagsasabi kung ita ay benign o malignant (kanser). Ang isang nodule ay may parehong posibilidad na maging malignant gaya ng maraming mga nodule sa thyroid.
ANO ANG DAPAT GAWIN KAPAG MAY NATUKLASANG NODULE O BUKOL SA THYROID?
Kapag ikaw ay may napuna na bukol sa iyong leeg, nararapat na magpakonsulta agad sa doktor (tulad ng endocrinologist) upang makuha ang history o ang mga sintomas na iyong nararamdaman at upang ma-eksamen ang iyong leeg.
Kabilang sa mga mahahalagang impormasyon na dapat malaman ay ang mga sumusunod: ang pagkakaroon ng radiation sa ulo, leeg o buong katawan noong kabataan, pagkakaroon ng kanser ng thyroid sa mga malapit na kamag-anak, mabilis na paglaki ng bukol at pamamaos ng boses.
Sa pag-eksamen ng doctor, ang mga mahahalagang titingnan ay ang pagkaparalisa ng vocal cords, paglaki ng mga kulani sa gilid ng leeg, at ang pagkakadikit ng bukol sa mga katabing bahagi sa leeg.
Pagkatapos nito ay papayuhan ka ng iyong doctor ng mga pagsusuri sa dugo o blood test tulad ng TSH o Thyroid Stimulating Hormone. Ito ang magsasabi kung ang iyong goiter ay hyperthyroid, hypothyroid o normal lamang ang pag-andar (function). Kinakailangan din ang ultrasound ng thyroid o leeg sa lahat ng may thyroid nodule. Sa pamamagitan ng ultrasound ay masasagot ang mga sumusunod na katanungan:
• Mayroon nga ba talagang bukol sa thyroid na tumutugma sa nakakapa sa leeg?
• Gaano kalaki ang bukol o nodule? • Ang anyo ba ng bukol ay mukhang benign o delikado?
• Mayroon bang mga kulani na kakaiba ang hitsura?
• Higit ba sa kalahati ng bukol ay cyst?
• Ang bukol ba ay tumubo sa likurang bahagi ng thyroid gland?
lIan sa mga katangian sa ultrasound ng thyroid nodule na malaki ang posibilidad na maging malignant o kanser ay ang mga sumusunod:
• Mas maraming daloy ng dugo sa loob ng bukol (intranodular vascularity)
• Iregular ang hugis sa gilid
• Pagkakaroon ng mga naninigas na bahagi sa loob ng bukol (calcification)
May mga pagkakataon na dapat naman gawin ang thyroid scan kung hindi sapat ang impormasyon na nakuha sa ultrasound.
PAANO NALALAMAN KUNG ANG ISANG BUKOL AY DELlKADO O HINDI?
Ang pinakawasto at matipid na pamamaraan upang malaman kung ang isang thyroid nodule ay delikado o hindi ay ang Fine Needle Aspiration (FNA) Biopsy. Ito ay madaling gawin lalo na sa mga may bukol na malaki at nakakapa. Ang kailangan lamang ay hiringgilya (syringe) na may sapat na laki ng karayum na itutusok sa loob ng bukol upang makakuha ng laman sa loob nito at ilalagay sa “glass slide” upang tingnan ng isang eksperto (gaya ng pathologist) sa ilalim ng microscope. Dito niya malalaman kung ang mga cells ay normal o abnormal ang itsura. Ang paggawa ng FNA biopsy ay hindi rekomendado kung sobrang maliit ang bukol (mas maliit sa one (1) centimeter) at kung ito ay hindi nakakapa.
Sa mga pagkakataon gaya nito, at kung ang bukol ay nasa likurang bahagi ng thyroid gland at kung halos kalahati nito ay may liquid (cyst), ang nararapat gawin ay ang tinatawag na Ultrasound Guided Biopsy. Ito ay kapareho din ng proseso ng FNA biopsy na binanggit sa itaas subalit nangangailangan ng ultrasound ng thyroid habang ita ay tinutusok.
Kapag marami ang mga bukol o nodule, yung mga kakaiba ang hitsura ang dapat unahing tusukin para sa FNA biopsy.
Ang resulta ng FNA biopsy ay makapagsasabi kung ang isang thyroid nodule ay benign, delikado o malignant (kanser).
Kung ang nodule ay malignant (kanser) ayon sa FNA biopsy, kailangan makipagkita agad sa iyong doctor upang mapag-usapan ang pinakamainam na operasyon na dapat gawin upang tanggalin ang bukol at maiwasan ang pagkalat nito.
ANO ANG DAPAT GAWIN KUNG ANG NODULE AY BENIGN?
Kung ang bukol o thyroid nodule ay benign (hindi kanser) batay sa FNA biopsy, hindi karaniwang ipinapayo ang paggawa ng dagdag na mga test at ang madaliang paggamot.
Ang payo ay ang pagmamatyag (follow-up) sa laki ng bukol sa pamamagitan ng pagsasagawa ng ultrasound tuwing anim (6) na buwan pagkatapos ng unang FNA biopsy. Kung ang laki ng bukol ay hindi halos nagbabago, maaaring mas matagal ang susunod na follow-up.
Kung ang bukol ay lumalaki ayon sa pagkapa o ultrasound, dapat ulitin ang FNA biopsy.
ANO ANG DAPAT GAWIN KUNG ANG NODULE AY MALIGNANT?
Kung ang nodule ay malignant (kanser) ayon sa FNA biopsy, kailangan makipagkita agad sa iyong doctor upang mapag-usapan ang pinakamainam na operasyon na dapat gawin upang tanggalin ang bukol at maiwasan ang pagkalat nito.
May naisulat na artikulo tungkol sa kanser ng thyroid sa naunang isyu ng magazine na ito. Makatutulong kung mabasa mo din iyon.
Bilang pagtatapos, hindi dapat agad matakot kapag ikaw ay may nakapang bukol sa leeg. Kailangan lamang ay magpakonsulta sa iyong doctor at alamin ang pinakamainam na dapat gawin. Ang tamang impormasyon ay makatutulong upang ang pag-aalala at pangamba ay maiwasan.
See more Endocrine Hotspots Editions at endo-society.org.ph/endocrine-hotspots
Brought to you by the Philippine College of Endocrinology Diabetes and Metabolism (PCEDM)
Website: endo-society.org.ph
IG: @endocsociety
Twitter: @EndoSoc_ph
Facebook: fb.com/filipinoendocrinologists
